Covid-19 – en hoe nu verder

De afgelopen weken heeft de NUVO namens de optiekbranche (in samenspraak met Optitrade en Centrop) overleg gevoerd met de overheid en diverse andere organisatie op het gebied van retail en gezondheid om de belangen van de optiekbranche zo goed mogelijk te verdedigen. Ook hebben we gekeken naar de toekomst van onze branche en met welke nieuwe (gedrag) regels we te maken kunnen krijgen. Hieronder een brief van de voorzitter van de NUVO over feiten en verwachtingen die wij als Optitrade graag onderschrijven.

Corona: hoe pakken we de draad weer op? 

Vooruitkijken naar een nieuwe realiteit

Beste leden van de NUVO,

Op 27 februari 2020 werd bij de eerste inwoner van Nederland officieel het coronavirus vastgesteld. We kennen allemaal het vervolg. Inmiddels zijn we ruim 7 weken verder en is er veel gebeurd. Het medisch leed dat veel mensen heeft getroffen is groot. Beste leden van de NUVO,

Als je onverwachts een naaste ziek ziet worden – of erger nog: verliest, dan is dat natuurlijk een tragedie. Ook voor de mensen die werken in de zorg zijn de tijden totaal veranderd. Maar dat geldt ook voor veel andere beroepen. Iedereen heeft wel ervaren dat het onderwerp corona en de gevolgen daarvan het dagelijkse nieuws volledig domineren.

Bij de NUVO is het al niet anders. Natuurlijk staat de wereld niet stil en hebben andere onderwerpen ook onze aandacht. Maar we hebben de hoogste prioriteit gegeven aan ondersteuning van onze leden en het samenwerken met onze partners (Centrop, Optitrade en ANVC) om dit zo goed mogelijk te doen. De bijna dagelijkse nieuwsbrieven met belangrijke updates over de contacten met VWS/RIVM of de informatie over de regelingen vanuit de overheid waar ondernemers gebruik van kunnen maken: u heeft het waarschijnlijk allemaal voorbij zien komen. En hoewel we er nog volop inzitten, proberen we met elkaar vooruit te kijken. Wat kunnen we de komende tijd verwachten?

Enquête
Een groot deel van de lezers van onze nieuwsbrief heeft deelgenomen aan de questionnaire die wij vorige week dinsdag uit hebben laten gaan. De resultaten daarvan worden op dit moment verwerkt en de bevindingen zullen wij in de komende dagen delen met diegenen die hebben aangegeven hierop prijs te stellen. Wij verwachten dat de uitkomsten u en ons kunnen helpen in de beslissingen die we moeten nemen. In onderstaande informatie refereren we soms aan voorlopige, maar representatieve gegevens uit deze questionnaire.

Protocol
Vorige week heeft de NUVO opnieuw contact gehad met een vertegenwoordiger van het ministerie van VWS. Aanleiding voor dit contact was de brandbrief die de NUVO eerder verstuurde aan VWS. Op dit moment houdt VWS vast aan de 1,5-meterregel voor de optiek. De meest recente versie van het protocol Oogmeting, door de NUVO gecommuniceerd op 26 maart, is daarmee nog steeds van kracht, in ieder geval tot en met 28 april. Wat daarna gaat gebeuren hangt af van eventuele wijzigingen in de overheidsmaatregelen. VWS bevestigde aan de NUVO dat het huidige protocol nog steeds voldoet aan de eisen van dit moment. Intussen zorgt de 1,5-meterregel voor serieuze beperkingen voor onze beroepsgroep. Ruim 40% van de optiekondernemers is van mening geen betrouwbare oogmeting te kunnen verrichten als gevolg van de 1,5-meterregel*. Zo zijn contactlenscontroles en contactlensaanpassingen nog steeds uit den boze. En ook optometrische onderzoeken kunnen nu niet gedaan worden zoals wij dit gewend waren voor de uitbraak van het coronavirus. Ca 30% van de optiekondernemers verwacht dat het tussen de drie en zes maanden zal duren voordat zij weer op de vertrouwde wijze lenscontroles en aanpassingen kunnen doen*.

Dus goed 7 weken geleden gingen wij met elkaar, en samen met de rest van Nederland, een onzekere en onduidelijke tijd tegemoet, die iedereen op zijn eigen manier heeft beleefd. Maar er leek een rode draad zichtbaar bij velen. Diverse ondernemers hebben hun bedrijf open gehouden. Waar in het begin veel ondernemers van mening waren hun winkel open te kunnen houden zag je naarmate de tijd verstreek hier toch veranderingen in denken ontstaan. Wellicht ook ingegeven door de veranderingen in tijd die van dag tot dag aan de orde waren. Ook winkels met personeelsleden zagen zich voor een dilemma gesteld. Veel verschillende redenen zijn gehoord waarom ondernemers hun winkel dicht deden. Bijvoorbeeld vanuit een morele verplichting een bijdrage te leveren aan het vertragen van de verspreiding van het virus. Of omdat men het gevoel had de veiligheid van klanten en medewerkers niet langer te kunnen garanderen. Ook de terugval in winkelbezoek speelde soms een rol. En zo waren er nog meer redenen voor ondernemers, zowel filiaalbedrijven als zelfstandige ondernemers, om te doen wat zij op dat moment verstandig vonden en wellicht nog steeds vinden. Als we nu terug kijken, dan zien we dat veel ondernemers de afgelopen tijd gebruikt hebben om goed na te denken en maatregelen te treffen waar nodig voor hun bedrijf. Dit willen wij graag met u delen, zodat u weet wat er speelt of misschien wel bevestiging zoekt of u de juiste beslissingen heeft genomen of juist gaat nemen.

Anderhalve meter
Tal van ondernemers die hun winkel tijdelijk hadden gesloten, hebben aanpassingen gedaan in hun bedrijf. Zo hebben veel winkels markeringen aangebracht op de vloer in de winkel om de klantenstroom goed te laten verlopen en ook ‘veilige’ zones te creëren. Dit is relatief eenvoudig te realiseren en er zijn tal van voorbeelden te vinden op internet hoe je dit goed kunt doen. Daarnaast heeft de overheid voorschriften over ‘veilig winkelen’ beschikbaar gesteld om aan te plakken in de winkel. Al eerder voorzag de NUVO haar leden van een pakket met materialen die nog steeds gebruikt kunnen worden. Ook hebben ondernemers kritisch gekeken naar hun refractieprotocol en dit waar nodig aangepast. Het meten van de oogdruk is al even niet meer aan de orde, net zo min als het gebruiken van de spleetlamp binnen de afstand van 1,5 meter. En hoe zit het met die voormeting? Want ook daar geldt de 1,5-meterregel. Veel ondernemers hebben met plexiglas plaatmaterialen extra afscheiding gecreëerd tussen de consument en de refractionist. Op zich kan dit bijdragen tot een vermindering van risico en een extra gevoel van veiligheid voor zowel medewerkers als consumenten. Maar de 1,5-meterregeling blijft te allen tijde leidend: plexiglas scherm of niet. (Bron: VWS telefoongesprek 8 april jongstleden). Heeft het dan wel zin, die aanpassingen? Ja, wij denken zeker dat het zin heeft. Nu in deze tijd en vermoedelijk ook straks naar de toekomst toe. Zelfs als we weer in een normale situatie terecht komen, zullen aanpassingen die nu bedacht zijn en uitgevoerd worden nog steeds een meerwaarde hebben. Dat is dan een voordeel van deze lastige periode. Veel ondernemers werken op afspraak en maken gebruik van een online agenda. Bij het maken van de afspraak ontvangt de consument nog aanvullende instructies over waar hij of zij rekening mee dient te houden bij het komende winkelbezoek.

Oogmeting post-corona
Wij als NUVO houden er rekening mee dat de overheid op niet al te lange termijn versoepelingen zal gaan toepassen. Of dit al eind april of begin mei zal zijn of later, dat is nog lastig aan te geven. De versoepelingen zullen in eerste instantie betrekking hebben op sectoren die te maken hebben gekregen met een volledige lockdown. Hierbij valt te denken aan de contactberoepen, scholen en de horeca. Of er direct veranderingen zullen optreden voor de optiekbranche, dat is nog maar sterk de vraag. En daarom lijkt het legitiem om goed na te denken over een werkwijze die u in staat stelt om te kunnen werken in een 1,5-metereconomie zoals sommigen het plegen te noemen. Het gebruik maken van een automatische phoropter met een goede afstandsbediening (denk aan de 1,5 meter) kan hierbij een uitkomst bieden. Hebt u geen automatische phoropter, dan valt het wellicht te overwegen er nu een aan te schaffen – nieuw of gebruikt. Ongeveer 35% van de optiekondernemers heeft alleen de beschikking over een manuele phoropter*. Een voormeting doen waarbij u de 1,5-meterregel niet kunt waarmaken is niet toegestaan op dit moment. Hebt u een apparaat dat op afstand te bedienen is waardoor u de voormeting wel kunt doen, dan geeft u dit een voordeel. Anderzijds is een oogmeting ook zonder voormeting goed te doen. Het vergt alleen een andere werkwijze (topsterktemeter of nulmeting) en dus een aanpassing op het protocol dat u gewend bent. En als u dan die meting heeft gedaan, dan moet nog de additie bepaald worden en de ideale leesafstand. Ook hier zijn oplossingen voor, zij het dat het allemaal iets complexer en meer omslachtig zal zijn dan we gewend waren. Hoe plaats je de stok met leeskaart in de phoropter zonder de 1,5 meterregel te schenden, als dat uw werkwijze is? Of: hoe ga je met die pasbril om als je die 1,5 meter moet aanhouden? Wij hebben al aangepaste werkwijzen gezien die het mogelijk maken. En ja… soms voelt het doen van een concessie niet goed voor een beroepsgroep die zo op kwaliteit en deskundigheid is ingesteld. Maar het besef dat het van tijdelijke aard is en dat we daardoor onze klanten wel zo goed mogelijk kunnen helpen, maakt het dan in veel gevallen wel goed. In de werkwijzen die wij gezien hebben zagen we ook dat ondernemers al aansturen op vervolgafspraken in de agenda om alsnog op een later tijdstip de oogdrukmeting, de lenscontrole of het spleetlamponderzoek te kunnen uitvoeren. De NUVO vindt dat een goed idee. Probeer die afspraken wel zodanig te plannen dat u straks ook de inhaalvraag aankunt als de ‘oogmetingen’ en brilaankopen weer meer op gang gaan komen. Door daar nu al goed over na te denken kunt u hopelijk later uw voordeel daarmee doen.

Medewerkers tekenen ervoor
Verder willen wij u graag het advies geven om uw medewerkers ook goed te betrekken bij het opstellen en maken van werkafspraken. En laat ze gerust ervoor tekenen dat zij alle veiligheidsvoorzieningen die u samen heeft ingebouwd in acht zullen nemen. Dat is niet vreemd en wel zo verstandig om te doen.

Communiceer duidelijk naar klanten
Maak duidelijk aan uw klanten welke maatregelen u heeft genomen. En wees daarin zo concreet mogelijk. Men zal uw inspanningen zeker weten te waarderen. En hoewel het naar verwachting de komende weken niet storm zal lopen, zal het wel helpen om weer eerder naar een herstel te groeien. Communiceer via brief of mailing, maar ook op uw website en of via social media indien u dat gebruikt. Meer dan 70% van de optiekondernemers verwacht dat consumenten de komende 6 tot 12 maanden in zekere mate terughoudend en extra voorzichtig zullen zijn bij het bezoeken van een optiekbedrijf voor het ondergaan van een oogmeting of controle!*

Contactlenzen
Veel ondernemers hebben hun lenzenklanten actief benaderd en lenzen opgestuurd of aan huis bezorgd. Is dat voor u zo uitvoerbaar als de huidige situatie nog drie maanden zou voortduren? Of langer? Denk na over deze situatie en probeer te anticiperen. U kunt er beter van uitgaan dat u voor langere tijd geen controles zult doen en een verminderde toeloop zult hebben, dan dat u van het positieve scenario uitgaat en straks overvallen wordt wanneer dat toch blijkt tegen te vallen. Hebt u de klanten inzichtelijk die de komende maanden voor controle langs moeten komen? Zo niet, neemt u dan contact op met het bedrijf achter uw winkelautomatiseringssysteem en vraag hen deze informatie voor u toegankelijk te maken. Benader deze groep klanten het liefst persoonlijk en bespreek de mogelijkheden.

Zonnebrillenseizoen
De zonnebrillentijd is er weer. En consumenten hebben behoefte hebben aan een goede zonnebril. We zien nu al dat er online partijen, zelfs de producenten van grote merken zelf, al naar de kortingsstickers grijpen en brillen afprijzen, soms al tot 30%. En dat terwijl het seizoen nog moet beginnen. Het gevolg van de situatie rondom corona. Gaat u uw zonnebrillen afprijzen en liquide maken? Of doet u uw verkopen zo goed mogelijk en ziet u het wel? Trek in ieder geval uw plan, want het zonnebrillen seizoen zal er dit jaar anders uitzien dan normaal. Dat is namelijk nu al de situatie. En hoe gaat u al die zonnebrillen reinigen die gepast worden voordat ze weer terug gaan in het rek?

Maak gebruik van regelingen
Op de NUVO-website vindt u een opsomming van de regelingen die sinds de uitbraak van het corona virus in het leven zijn geroepen voor ondernemers. Hebt u deze regelingen al benut? Sommige ondernemers hebben voldoende liquiditeit staan om de huidige tijd goed te kunnen doorstaan. Voor andere ondernemers kan dit niet zo zijn. Bijvoorbeeld wanneer er net een grote investering heeft plaatsgevonden of wanneer het vermogen ‘vast’ zit en dus niet liquide is. De onderstaande maatregelen kunnen dan goed helpen. Hebt u al uitstel aangevraagd voor de afdracht van de pensioenpremie aan het BPFD? Deze mogelijkheid biedt u ook weer extra liquiditeit. En als u gewend was om het vakantiegeld voor uw medewerkers in de maand mei uit te betalen, maar het zou u bedrijfseconomisch beter uitkomen om dit in de maand juni te doen, dan zou u deze optie het beste nu al kunnen belichten.

Liquiditeit
Een glazen bol heeft ook de NUVO niet. Maar we gaan ervan uit dat de druk op de omzet significant zal zijn. Bijna 60% van de optiekondernemers verwacht een daling van de omzet in de maanden april en mei samen van meer dan 70% *. Wij zijn van huis uit niet pessimistisch ingesteld en zouden het liefst roepen dat we een snel herstel verwachten. En wij hopen ook dat dit zo gaat zijn. Maar liefst 40% van de optiekondernemers verwacht een recessie in navolging van de coronasituatie*. Wij adviseren onze leden ook rekening te houden met minder positieve scenario’s en inzichtelijk te maken wat dit zal inhouden voor hun liquiditeit. Wellicht kunt u dat zelf goed in beeld brengen met de administratieve middelen die u ter beschikking staan. Anders kunt u misschien terugvallen op uw boekhouder of accountant. Regeren is vooruitzien en u kunt het maar beter vast bekeken hebben. Al is het maar om te weten dat u de periode goed door kunt komen zonder verdergaande maatregelen.
De NUVO werkt al jaren samen met Retail Vastgoed Adviseurs en dit weekend bereikte ons het bericht dat er een steunakkoord is bereikt voor de retailsector waar wij ook deel van uitmaken. In het steunakkoord zijn richtlijnen opgenomen waar partijen hun voordeel mee kunnen doen. De inhoud van dit steunakkoord kunt u hier lezen.

Verlofdagen, arbeidsrechtelijke zaken
Ongeveer 35% van de optiekondernemers verwacht een mogelijke inkrimping op het aantal medewerkers in het bedrijf als gevolg van de coronasituatie*. De NUVO heeft met haar juridische partner een overeenkomst gesloten voor extra support op het gebied van arbeidsrechtelijke zaken. Eerder informeerden wij u al over tal van arbeidsrechtelijke zaken als gevolg van het coronavirus. Hoe om te gaan met medewerkers die al vakantie gepland hadden in de periode mei – juni – juli? Als zij nu niet met vakantie kunnen, moet de werkgever hen dan alsnog in de gelegenheid stellen dit te doen als het straks allemaal achter de rug is, terwijl het dan vermoedelijk ook een stuk drukker is in de onderneming? Oftewel: de huidige aanvraag annuleren? Ons advies is als dit speelt om het niet op zijn beloop te laten. Bespreek dit tijdig met de medewerkers, bij voorkeur de komende weken. Natuurlijk is het voor hen ook vervelend als u stelt dat de vakantie wel opgenomen moet worden. Maar men zal er begrip voor moeten hebben. Natuurlijk helpt het als u dat in goed overleg bespreekt en op basis van de juiste argumenten. U dient straks wel een goede bezetting te hebben als u personeel heeft. Die kunnen niet allemaal na de coronaperiode tegelijk met vakantie.

Misschien heeft u de meeste zaken die hierboven benoemd zijn al voorzien en heeft u hier al over nagedacht en maatregelen genomen. Indien er punten tussen zitten die u aan het denken hebben gezet of motiveren om iets aanvullend te ondernemen, dan is ons doel daarmee bereikt.

*Bron: NUVO-enquête, verstuurd op 7 april 2020.

Met vriendelijke groet, blijf gezond!

Rob Tokkie,
Voorzitter NUVO.